11-боб
(باب بر الأب لولده)
Ота фарзандларига яхшилик қилиши ҳақида
94 - عن بن عمر قال : إنما سماهم الله أبرارا لأنهم بروا الأباء والأبناء كما أن لوالدك عليك حقا كذلك لولدك عليك حق.
94. Ибн Умар (р.а.)дан ривоят қилинади:
«Аллоҳ уларни оталари ва болаларига яхшилик қилганлари учун аброр (яхшилар) деб номлади. Худди сенда ота-онангнинг ҳаққи бўлганидек, болангнинг ҳам сенда ҳаққи бордир».
Шарҳ:
Улуғ олим, саҳобалар ичида Расулуллоҳ (с.а.в.) ҳадисларини ривоят қилишда Абу Ҳурайра (р.а.)дан сўнг иккинчи ўринда турадиган Абдуллоҳ ибн Умар (р.а.) Қуръон Каримдаги «аброр»яъни «яхшилар» калимаси, кишининг ота-онаси ва фарзандларига қилган яхшилиги учун берилган ном эканини таъкидлаб ўтмоқдалар.
Аллоҳ таолоҚуръон Каримда «аброр» лафзини беш марта зикр қилиб ўтган, жумладан:
إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِي نَعِيمٍ
яъни «Албатта, яхшилар жаннатдадир», деган.[1]
Демак, ота-она ва фарзандларига яхшилик қилувчилар аброрлардир. Аброрларнинг мукофоти эса жаннатдир. Ота-онанинг фарзандлар устида қанчалик ҳаққи бўлса, фарзандларнинг ҳам улар устида шунчалик ҳақ-ҳуқуқлари бор экан. Аммо минг афсуски кўпчилигимиз ота-онанинг ҳаққи ҳақида гапирамизу, аммо фарзандларимизнинг бизнинг устимиздаги ҳаққилари нима эканини тузукроқ билмаймиз ҳам.
Муқаддас динимизда фарзандларнинг ота-оналар устидаги ҳақлари вожиб саналиб, уларга амал қилиш мажбурийдир. Фарзанд ҳақлари қуйидагилардир:
تنكح المرأة لأربع : لمالها ولحسبها ولجمالها ولدينها فاظفر بذات الدين تربت يداك
«Аёл тўрт нарса, моли-дунёси, насл-насаби, ҳусни-жамоли ва дини учун никоҳланади. Бас, сен диндорини тутгин, икки қўлинг тупроққа тўлгур (яъни барака топгур)»[2].
Чунки ота-онадаги фазилатли сифатлари ҳам, ёмон иллатлари ҳам фарзандига кўчиб ўтиши, исбот талаб қилмайдиган ҳақиқатдир.
Бас шундай экан, бўлажак фарзандга муносиб ота-онани танлаш барча оила қурмоқчи бўлган ёшларга лозим бўлган бурчлари саналади.
Ҳадисдан олинадиган фойдалар:
Олимхон Исахон ўғлиМанбашунослик бўлим бошлиғи
[1] Инфитор сураси 13-оят.
[2] Муттафақун алайҳ. Муҳаммад ибн Абдуллоҳ ал Хатиб ат Табризий. «Мишкат ал Масобеҳ» китоби. «Мактабул Исломий» нашриёти. Байрут. 1985 йил. 2-жуз. Б-198.
26-07-2018 Hits:6077
25-07-2018 Hits:5828
17-07-2018 Hits:5855
16-07-2018 Hits:5717
06-07-2018 Hits:5750
04-07-2018 Hits:5749
27-06-2018 Hits:5669
04-06-2018 Hits:5783
14-03-2018 Hits:4931
26-07-2018 Hits:6628
26 июль куни АҚШ Тинчлик институтининг Марказий Осиё ва Афғонистон дастурлари бўйича директори Скот Ворден, АҚШ тинчлик институтининг катта илмий... Batafsil...
26-07-2018 Hits:6577
Давлатимиз раҳбари 2016 йил 18 октябрда Ислом ҳамкорлик ташкилоти Ташқи ишлар вазирлари кенгаши 43-сессиясининг очилиш маросимида Самарқанддаги Имом Бухорий ёдгорлик... Batafsil...
25-07-2018 Hits:6594
2018 йил 24 июль куни Самарқанд давлат университетида ИБХИТМ ҳамкорлигида АҚШ Глобал илмий нашрлар директори Парвиз Моривидж ва Нью‑Йорк Бингемтон... Batafsil...
23-07-2018 Hits:6820
20 июль куни Ўзбекистон Республикаси Вазирлар маҳкамаси ҳузуридаги Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказининг мажлислар залида “Имом Бухорийга муносиб авлод бўлайлик”... Batafsil...
16-07-2018 Hits:6378
15 июлъ куни Ҳиндистон Ислом Маданияти маркази раҳбари Cиражуддин Қуреший Имом Бухорий мажмуасига ташриф буюрди. Меҳмонни Имом Бухорий халқаро илмий‑тадқиқот... Batafsil...
20-07-2018 Hits:6779
Президент Шавкат Мирзиёев Ядро физикаси институтида Фанлар академияси ва илмий-тадқиқот институтлари вакиллари, академиклар, олимлар, ёш тадқиқотчилар билан мулоқот қилди. Мамлакатимизда... Batafsil...
06-07-2018 Hits:5456
Жорий йилнинг 1–5 июлъ кунларида Малайзия Республикасида бўлиб ўтган “Қўлёзмалар ва тарихий ҳужжатларга бағишланган иккинчи халқаро конференция” ва “Қўлёзмаларни ўрганиш усуллари”... Batafsil...
04-07-2018 Hits:5510
2018 йил 3-июль куни Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази вакиллари ва Малайзия ислом илмлари университети ректори профессор, Датоъ Муса Аҳмад... Batafsil...
27-06-2018 Hits:4404
Олдин хабар берганимиздек, Марказ илмий ходимларидан 3 нафари – О.Муҳаммадиев (Илмий котиб), Т.Эвадуллаев (Диний-маърифий тадбирлар бўлими бошлиғи) ва Й.Исаев. (Қўлёзмалар... Batafsil...