6-боб
( باب الدعوة في الختان)
Хатна зиёфатига чақириш ҳақида
1246 - عن سالم قال: ختنني بن عمر أنا ونعيما فذبح علينا كبشا فلقد رأيتنا وإنا لنجذل به على الصبيان أن ذبح عنا كبشا.
1246. Солимдан ривоят қилинади:
«Ибн Умар мени ва Нуъаймни хатна қилдирди. Биз учун қўчқор сўйди. Биз болалар орасида ўзимиз учун қўчқор сўйилганидан мақтаниб юрардик».
Шарҳ:
Ушбу ҳадис ровийси ҳазрати Умар (р.а.)нинг набиралари Солим ибн Абдуллоҳдир. Солим туғилганида у кишининг оталари машҳур саҳобий, Абдуллоҳ ибн Умар фарзандларига қўшиб, Нуъаймни ҳам хатна қилдирган ва хатна муносабати билан жонлиқ сўйиб, зиёфат уюштирган эканлар.
Хатна муносабати билан зиёфат бериш, Расулуллоҳ (с.а.в.)нинг суннатларини маҳкам ушлаш билан машҳур бўлган Абдуллоҳ ибн Умар (р.а.)дан ҳам собит бўлган экан.
Арабларда Исломдан илгари ҳам хатна қилдириш одати мавжуд эди. Бу яхши амал бўлгани боис Ислом дини буни тасдиқлади.
Ҳадисдан олинадиган фойдалар:
( باب معانقة الصبي )
Ёш болани қучоқлаш ҳақида
364 - عن يعلى بن مرة أنه قال : خرجنا مع النبي صلى الله عليه و سلم ودعينا إلى طعام فإذا حسين يلعب في الطريق فأسرع النبي صلى الله عليه و سلم أمام القوم ثم بسط يديه فجعل الغلام يفر ها هنا وههنا ويضاحكه النبي صلى الله عليه و سلم حتى أخذه فجعل إحدى يديه في ذقنه والأخرى في رأسه ثم أعتنقه ثم قال النبي صلى الله عليه و سلم حسين منى وأنا من حسين أحب الله من أحب حسينا الحسين سبط من الأسباط .
364. Яъло ибн Мурра (р.а.)дан ривоят қилинади:
«Биз Набий(с.а.в.) билан бирга таклиф қилинган жойга бориш учун уйдан чиқдик. Қарасак, Ҳусайн кўчада ўйнаб юрган экан. Набий(с.а.в.) тезда одамлардан олдинга чиқдилар, сўнг унга қўлларини чўзиб, шошиб юрдилар. Бола эса у ёқдан бу ёққа кулиб қочар ва Набий(с.а.в.) ҳам уни кулиб қувлардилар. Охири уни тутиб олдилар ва бир қўлларини унинг иягига, иккинчи қўлларини бошига қўйиб силадилар, сўнг қучоқладилар.
Сўнгра «Ҳусайн мендан (яъни менинг набирам) ва мен Ҳусайнданман (унинг бобосиман). Ҳусайнни яхши кўрган кишини Аллоҳ таоло яхши кўради. Ҳусайн набиралардан бир набирадир», дедилар».
Шарҳ:
Муқаддас динимиз таълимотларида камтаринлик гўзал инсоний фазилатлардан бири бўлиб, мўмин-мусулмонларни шу сифатга эга бўлишга тарғиб қилинади.
Дарҳақиқат, инсон қанчалик камтарин бўлса, шунчалик иззат ва шарафга сазовор бўлади.
Бу хусусда Умар (р.а.)дан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ (с.а.в.) шундай деган эдилар:
من تواضع لله رفعه الله
«Кимда ким, Аллоҳ таоло учун камтарин бўлса, Аллоҳ таоло уни (обрў-эътиборини) кўтаради»[1].
Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.)нинг ўзлари ҳам камтарлик ва ҳокисорликда бутун умматга ибрат бўлганлар. У зот ҳаммага биринчи бўлиб салом берар, аҳли-аёлларининг уй юмушларига ёрдам қилар, поябзалларини ўзлари ямар ва чақирилган жойга борар эдилар.
Мана шундай таклиф қилинган жойга бориш учун йўлга чиққанларида кўчада болалар билан ўйнаб юрган набиралари Ҳусайн (р.а.)ни кўриб қоладилар. Набий(с.а.в.)нинг меҳрлари жўшиб, одамлардан олдинроққа чиқиб, набираларини эркалаб суймоқчи бўладилар.
Буни кўрган ёш Ҳусайн (р.а.), боболарига тутқич бермасдан уйнаб у ёқдан бу ёққа кулиб қоча бошлайди. Бу ҳолатдан завқланган Набий(с.а.в.) ҳам набираларини хурсанд қилиш мақсадида ортидан кулиб қува бошлайдилар. Охири уни ушлаб олиб, бошини силаб, эркалаб қучоқлайдилар ва «Ҳусайн мендан ва мен Ҳусайнданман. Ҳусайнни яхши кўрган кишини Аллоҳ таоло яхши кўради. Ҳусайн набиралардан бир набирадир», дейдилар.
Дарҳақиқат, Набий(с.а.в.)нинг болажон, меҳрибон зот бўлганларини мазкур ҳадисдан ҳам билиб олсак бўлади. Бас, бизлар ҳам Пайғамбаримиз (с.а.в.)дан ўрнак олиб, фарзанд ва набираларга ғамхўр бўлсак, «ишим кўп, вақтим йўқ»дан озгина улар учун вақт ажратсак, эртага фарзандларимиз ҳам бизлар учун «йўқ вақтларидан» озгина вақт ажратган бўлар эдилар.
Ҳадисдан олинадиган фойдалар:
Олимхон Исахон ўғлиМанбашунослик бўлим бошлиғи
[1] Ҳасан ҳадис. Муҳаммад ибн Абдуллоҳ ал Хатиб ат Табризий. «Мишкат ал Масобеҳ» китоби. «Мактабул Исломий» нашриёти. Байрут. 1985 йил. Б-110.
26-07-2018 Hits:6076
25-07-2018 Hits:5828
17-07-2018 Hits:5855
16-07-2018 Hits:5717
06-07-2018 Hits:5750
04-07-2018 Hits:5749
27-06-2018 Hits:5669
04-06-2018 Hits:5782
14-03-2018 Hits:4930
26-07-2018 Hits:6628
26 июль куни АҚШ Тинчлик институтининг Марказий Осиё ва Афғонистон дастурлари бўйича директори Скот Ворден, АҚШ тинчлик институтининг катта илмий... Batafsil...
26-07-2018 Hits:6577
Давлатимиз раҳбари 2016 йил 18 октябрда Ислом ҳамкорлик ташкилоти Ташқи ишлар вазирлари кенгаши 43-сессиясининг очилиш маросимида Самарқанддаги Имом Бухорий ёдгорлик... Batafsil...
25-07-2018 Hits:6593
2018 йил 24 июль куни Самарқанд давлат университетида ИБХИТМ ҳамкорлигида АҚШ Глобал илмий нашрлар директори Парвиз Моривидж ва Нью‑Йорк Бингемтон... Batafsil...
23-07-2018 Hits:6820
20 июль куни Ўзбекистон Республикаси Вазирлар маҳкамаси ҳузуридаги Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказининг мажлислар залида “Имом Бухорийга муносиб авлод бўлайлик”... Batafsil...
16-07-2018 Hits:6378
15 июлъ куни Ҳиндистон Ислом Маданияти маркази раҳбари Cиражуддин Қуреший Имом Бухорий мажмуасига ташриф буюрди. Меҳмонни Имом Бухорий халқаро илмий‑тадқиқот... Batafsil...
20-07-2018 Hits:6779
Президент Шавкат Мирзиёев Ядро физикаси институтида Фанлар академияси ва илмий-тадқиқот институтлари вакиллари, академиклар, олимлар, ёш тадқиқотчилар билан мулоқот қилди. Мамлакатимизда... Batafsil...
06-07-2018 Hits:5456
Жорий йилнинг 1–5 июлъ кунларида Малайзия Республикасида бўлиб ўтган “Қўлёзмалар ва тарихий ҳужжатларга бағишланган иккинчи халқаро конференция” ва “Қўлёзмаларни ўрганиш усуллари”... Batafsil...
04-07-2018 Hits:5510
2018 йил 3-июль куни Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази вакиллари ва Малайзия ислом илмлари университети ректори профессор, Датоъ Муса Аҳмад... Batafsil...
27-06-2018 Hits:4404
Олдин хабар берганимиздек, Марказ илмий ходимларидан 3 нафари – О.Муҳаммадиев (Илмий котиб), Т.Эвадуллаев (Диний-маърифий тадбирлар бўлими бошлиғи) ва Й.Исаев. (Қўлёзмалар... Batafsil...