ИСЛОМ ЦИВИЛИЗАЦИЯСИ АТРИБУТЛАРИ

ИСЛОМ ЦИВИЛИЗАЦИЯСИ АТРИБУТЛАРИ

Европаликлар мусулмон маданиятидан қанчалик қарздор эканликларини ҳис қилганларича йўқ.

М.Уотт – ирландиялик исломшунос.

БИРИНЧИ СУҲБАТ.

Бугундан бошлаб ислом цивилизацияси атрибутлари ҳақида қизиқарли маълумотлар бериб боришга қарор қилдик. Биринчи суҳбатимиз мусулмонларнинг муқаддас китоби “Қуръони карим” ҳақида.

Таниқли ўзбек файласуфи Шавкат Ҳайитов ўзининг “Ўзбекистон фалсафа тарихи” номли китобида “Қуръон – жаҳон фалсафасини, хусусан, Ўзбекистон фалсафа тарихини асослашда зарурий манба” [1. 63-б.] – деб ҳисоблайди. Мазкур китобда Қуръони карим таржималари ҳақида ҳам бир қанча қизиқарли маълумотлар бор. Унинг ёзишича Қуръони карим 1698 йили лотин тилига таржима қилинган, 1770 йилдан 1828 йилгача инглиз тилига 10 маротаба, 1716 – 1986 йилларда рус тилига 7 марта, 1846 йили эса немис тилига таржима қилинган. Таниқли мутасаввиф олим Абдуллоҳ ал-Ансорий 1126 йилда Қуръони каримнинг форсий тафсирини яратган. Ансорийнинг ёзишича ундан илгари Қуръони каримнинг форс тилида юздан ортиқ тафсирлари яратилган. Х аср бошларида эса Абу Али ал-Жуббоий томонидан туркий тилда Қуръони каримнинг тафсири ёзилганлигини қайд қиладилар. Бугунги кунда топилиб, нашр қилинган туркий тафсирларнинг энг қадимгиси 1914 йилда Қарши шаҳридан топилган ва у ҳозирги пайтда Санкт-Петербургда сақланади. Мазкур китоб илмий доираларда «Ўрта Осиё туркий тафсири» номи билан танилган тафсир бўлиб, у XII-XIII асрларга оид деб ҳисобланади.

Адабиёт:

Хайитов Ш.И. Ўзбекистон фалсафа тарихи.- Тошкент: Ношир, 2011. 560б.