(2-қисм)Маҳрамнинг ҳукми
Маҳрам абадийликка кўра насаб, эмизиш ва қуда-андачилик сабабли унга уйланиш ҳаром қилинган кишидир. Қуда-андачилик зино сабабли бўлган бўлса ҳам, фарқи йўқ.
Маҳрамлар билан қўл узатиб саломлашади. Аммо шаҳвати келиб қолишидан қўрқса, унга қарамайди ва қўл узатиб кўришмайди. Аммо у билан бир жойда хилват қолиши ҳамда бирга сафар қилишнинг зарари йўқ.
Қулнинг ҳукми
Агар инсон шаҳватининг тута билишига ишонч ҳосил қилса, бошқанинг чўри аёлига ўзининг маҳрам бўлган аёлларининг аъзоларига назар солиши мумкин бўлганлиги каби назар солиши мумкин.
Агар чўри аёл “умми валад, мукотаба, мудаббара ва мустасъа” бўлса, у билан бирга хилват қолиш ва у билан сафар қилиш тўғрисида иккита қараш бор. Биринчи қарашда қулни сотиб олаётган вақтда харидор шаҳвати келиб қолишидан қўрққан тақдирда ҳам, унинг тўрт томонини ушлаб кўриши ҳалол.
Иккинчи фикрга кўра, қулни сотиб олаётган бир пайтда шаҳват келиб қолиш хавфи билан бирга унинг тўрт томонини ушлаб кўриш эмас, балки унга қараш ҳалол қилинган.
Балоғат ёшига етмаган болалар
Ахта қилинган, асбоби кесилган ва хунаса каби кишиларнинг ҳар бири назар солиш ва ушлаб кўриш ҳукмида (урғочи) соғлом инсон кабидир.
Қул аёл хўжайинини кўришда бегона эркаклар кабидир, аммо қул аёл хўжайинидан рухсат сўрамасдан, унинг олдига кириши ҳалол.
Йироқда бўлиш
Қул аёлидан рухсатисиз, ўзининг озод аёлидан рухсат сўраб ва қул хотинидан эса унинг эгасидан рухсат сўраган ҳолда улардан йироқда бўлади.
Қучоқлашиш, бир-бирини ўпиб саломлашиш
Инсон бошқа инсоннинг оғзидан ўпиши, калласини калласига уриб, яъни қучоқлашиб саломлашиш – макруҳ.
Қўл сиқишиб кўришишда зарар йўқ. Бошқа бир қарашда, бундан мақсад яхшилик қилиш ва бир-бирига ҳурмат-иззат кўрсатиш бўлса, қучоқлашиб саломлашиш ҳам, қўл узатиб кўришиш ҳам жоиз. Аммо олим кишиларнинг қўлларини ўпиш ҳам, одил давлат раҳбарларининг қўлларини ўпиш ҳам жоиз.
Эҳтикор ва тасъир
Инсон ҳамда ҳайвонларнинг озиқ-овқатини нархи кўтарилганда сотишни мақсад қилиб, жамлаб қўйиш – ҳаром.
Ўзининг еридан чиққан ғалла ёки бошқа бир шаҳардан олиб келган озиқ-овқатини сотмасдан ғамлаб қўйса – ҳалол.
Маълум бир нархни белгилаб қўйиш – ҳаром. Бундан ҳукумат томонидан нарх-навонинг ошиб кетишига қарши тайин қилинган аниқ нарх мустасно.
Макка ҳудудидаги ерларини сотиш
Маккаи Мукаррама ҳудудида жойлашган ерларини сотиш ва уни ижарага бериш – ҳаром. Бу Имом Абу Ҳанифанинг қарашидир. Аммо “Имомайн”, яъни Имом Абу Юсуф ва Имом Муҳаммаднинг Имом Абу Юсуфдан қилган бошқа бир ривояларига кўра жоиз. Аммо Макка биноларини сотиш жоиз.
Мусҳафларга ҳаддан ташқари зийнат бериш ва масжидларга нақш уриш
Қуръони каримга нуқта ва вергул қўйиш – макруҳ. Уни айрим манбалар мубоҳ санайди.
Қуръони каримга зийнат бериш, масжидларга нақш уриш ва унга вақф молидан бошқа олтин суви билан зийнат бериш мумкин.
Ахталарни ишга жалб қилиш ва ҳайвонларни бичиш
Ахта қилинган ҳайвонларни ишлатиш – макруҳ.
Аммо ҳайвонларни ахта қилиш ва насл олиш мақсадида эшакни хачирга қўйиш – жоиз.
Ғайридин бўлган “зиммий”ни беморлик чоғида бориб кўриш – жоиз. Чунки, Пайғамбаримиз (с.а.в.) яҳудий бўлган қўшнилари бемор бўлганда бориб кўрганлар.
Макруҳ дуолар
“Эй, Раббим, сендан Аршу аълонинг улуғлиги, Аршу аъло ҳақлиги, фалон ҳақ экани ва Расулуллоҳнинг ҳақ экани билан мадад сўрайман”, деб қўл кўтариб, дуо қилиш – ҳаром.
Абу Бакр Розий. ТУҲФАТУ-Л-МУЛУК китобидан. -Б. 24626-07-2018 Hits:6790
26 июль куни АҚШ Тинчлик институтининг Марказий Осиё ва Афғонистон дастурлари бўйича директори Скот Ворден, АҚШ тинчлик институтининг катта илмий... Batafsil...
26-07-2018 Hits:6742
Давлатимиз раҳбари 2016 йил 18 октябрда Ислом ҳамкорлик ташкилоти Ташқи ишлар вазирлари кенгаши 43-сессиясининг очилиш маросимида Самарқанддаги Имом Бухорий ёдгорлик... Batafsil...
25-07-2018 Hits:6772
2018 йил 24 июль куни Самарқанд давлат университетида ИБХИТМ ҳамкорлигида АҚШ Глобал илмий нашрлар директори Парвиз Моривидж ва Нью‑Йорк Бингемтон... Batafsil...
23-07-2018 Hits:7001
20 июль куни Ўзбекистон Республикаси Вазирлар маҳкамаси ҳузуридаги Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказининг мажлислар залида “Имом Бухорийга муносиб авлод бўлайлик”... Batafsil...
16-07-2018 Hits:6537
15 июлъ куни Ҳиндистон Ислом Маданияти маркази раҳбари Cиражуддин Қуреший Имом Бухорий мажмуасига ташриф буюрди. Меҳмонни Имом Бухорий халқаро илмий‑тадқиқот... Batafsil...
20-07-2018 Hits:6953
Президент Шавкат Мирзиёев Ядро физикаси институтида Фанлар академияси ва илмий-тадқиқот институтлари вакиллари, академиклар, олимлар, ёш тадқиқотчилар билан мулоқот қилди. Мамлакатимизда... Batafsil...
06-07-2018 Hits:5584
Жорий йилнинг 1–5 июлъ кунларида Малайзия Республикасида бўлиб ўтган “Қўлёзмалар ва тарихий ҳужжатларга бағишланган иккинчи халқаро конференция” ва “Қўлёзмаларни ўрганиш усуллари”... Batafsil...
04-07-2018 Hits:5664
2018 йил 3-июль куни Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази вакиллари ва Малайзия ислом илмлари университети ректори профессор, Датоъ Муса Аҳмад... Batafsil...
27-06-2018 Hits:4506
Олдин хабар берганимиздек, Марказ илмий ходимларидан 3 нафари – О.Муҳаммадиев (Илмий котиб), Т.Эвадуллаев (Диний-маърифий тадбирлар бўлими бошлиғи) ва Й.Исаев. (Қўлёзмалар... Batafsil...
17-07-2018 Hits:5915
Жорий йилнинг 16 июль куни Ўзбекистон мусулмонлари идорасида Ҳиндистон ислом маданияти маркази директори Сиражуддин Қурайши билан учрашув бўлиб ўтди. Мартабали... Batafsil...
17-07-2018 Hits:1779
Посольством Узбекистана в Малайзии ведется активная работа по продвижению инициатив и предложений президента республики, озвученных на Первом саммите ОИС по... Batafsil...
04-06-2018 Hits:3334
Туркиянинг Dirilispostasi.com номли интернет нашрида жорий йилнинг 4 июн куни бир гуруҳ туркиялик профессор ва докторлардан иборат делегациянинг Самарқандга, хусусан,... Batafsil...