Одоблар дурдонаси-7

6-боб

                                              ( باب الدعوة في الختان)

Хатна зиёфатига чақириш ҳақида

1246 - عن سالم قال: ختنني بن عمر أنا ونعيما فذبح علينا كبشا فلقد رأيتنا وإنا لنجذل به على الصبيان أن ذبح عنا كبشا.

 1246. Солимдан ривоят қилинади:

«Ибн Умар мени ва Нуъаймни хатна қилдирди. Биз учун қўчқор сўйди. Биз болалар орасида ўзимиз учун қўчқор сўйилганидан мақтаниб юрардик».

 Шарҳ:

Ушбу ҳадис ровийси ҳазрати Умар (р.а.)нинг набиралари Солим ибн Абдуллоҳдир. Солим туғилганида у кишининг оталари машҳур саҳобий, Абдуллоҳ ибн Умар фарзандларига қўшиб, Нуъаймни ҳам хатна қилдирган ва хатна муносабати билан жонлиқ сўйиб, зиёфат уюштирган эканлар.

Хатна муносабати билан зиёфат бериш, Расулуллоҳ (с.а.в.)нинг суннатларини маҳкам ушлаш билан машҳур бўлган Абдуллоҳ ибн Умар (р.а.)дан ҳам собит бўлган экан.

Арабларда Исломдан илгари ҳам хатна қилдириш одати мавжуд эди. Бу яхши амал бўлгани боис Ислом дини буни тасдиқлади.

Ҳадисдан олинадиган фойдалар:

1.    Хатна қилдиришнинг жоиз амал экани;
2.    Хатна муносабати билан жонлиқ сўйиб, зиёфат беришнинг жоизлиги;
3.  Имконияти бор кишилар нафақат ўз фарзандлари, балки ўзгаларнинг фарзандларига ҳам яхшиликларини аямасликлари.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 7-боб

( باب معانقة الصبي )

Ёш болани қучоқлаш ҳақида

364 - عن يعلى بن مرة أنه قال : خرجنا مع النبي صلى الله عليه و سلم ودعينا إلى طعام فإذا حسين يلعب في الطريق فأسرع النبي صلى الله عليه و سلم أمام القوم ثم بسط يديه فجعل الغلام يفر ها هنا وههنا ويضاحكه النبي صلى الله عليه و سلم حتى أخذه فجعل إحدى يديه في ذقنه والأخرى في رأسه ثم أعتنقه ثم قال النبي صلى الله عليه و سلم حسين منى وأنا من حسين أحب الله من أحب حسينا الحسين سبط من الأسباط .

364. Яъло ибн Мурра (р.а.)дан ривоят қилинади:

«Биз Набий(с.а.в.) билан бирга таклиф қилинган жойга бориш учун уйдан чиқдик. Қарасак, Ҳусайн кўчада ўйнаб юрган экан. Набий(с.а.в.) тезда одамлардан олдинга чиқдилар, сўнг унга қўлларини чўзиб, шошиб юрдилар. Бола эса у ёқдан бу ёққа кулиб қочар ва Набий(с.а.в.) ҳам уни кулиб қувлардилар. Охири уни тутиб олдилар ва бир қўлларини унинг иягига, иккинчи қўлларини бошига қўйиб силадилар, сўнг қучоқладилар.

Сўнгра «Ҳусайн мендан (яъни менинг набирам) ва мен Ҳусайнданман (унинг бобосиман). Ҳусайнни яхши кўрган кишини Аллоҳ таоло яхши кўради. Ҳусайн набиралардан бир набирадир», дедилар».

Шарҳ:

Муқаддас динимиз таълимотларида камтаринлик гўзал инсоний фазилатлардан бири бўлиб, мўмин-мусулмонларни шу сифатга эга бўлишга тарғиб қилинади.

Дарҳақиқат, инсон қанчалик камтарин бўлса, шунчалик иззат ва шарафга сазовор бўлади.

Бу хусусда Умар (р.а.)дан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ (с.а.в.) шундай деган эдилар:

من تواضع لله رفعه الله

«Кимда ким, Аллоҳ таоло учун камтарин бўлса, Аллоҳ таоло уни (обрў-эътиборини) кўтаради»[1].

Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.)нинг ўзлари ҳам камтарлик ва ҳокисорликда бутун умматга ибрат бўлганлар. У зот ҳаммага биринчи бўлиб салом берар, аҳли-аёлларининг уй юмушларига ёрдам қилар, поябзалларини ўзлари ямар ва чақирилган жойга борар эдилар.

Мана шундай таклиф қилинган жойга бориш учун йўлга чиққанларида кўчада болалар билан ўйнаб юрган набиралари Ҳусайн (р.а.)ни кўриб қоладилар. Набий(с.а.в.)нинг меҳрлари жўшиб, одамлардан олдинроққа чиқиб, набираларини эркалаб суймоқчи бўладилар.

Буни кўрган ёш Ҳусайн (р.а.), боболарига тутқич бермасдан уйнаб у ёқдан бу ёққа кулиб қоча бошлайди. Бу ҳолатдан завқланган Набий(с.а.в.) ҳам набираларини хурсанд қилиш мақсадида ортидан кулиб қува бошлайдилар. Охири уни ушлаб олиб, бошини силаб, эркалаб қучоқлайдилар ва «Ҳусайн мендан ва мен Ҳусайнданман. Ҳусайнни яхши кўрган кишини Аллоҳ таоло яхши кўради. Ҳусайн набиралардан бир набирадир»,  дейдилар.

Дарҳақиқат, Набий(с.а.в.)нинг болажон, меҳрибон зот бўлганларини мазкур ҳадисдан ҳам билиб олсак бўлади. Бас, бизлар ҳам Пайғамбаримиз (с.а.в.)дан ўрнак олиб, фарзанд ва набираларга ғамхўр бўлсак, «ишим кўп, вақтим йўқ»дан озгина улар учун вақт ажратсак, эртага фарзандларимиз ҳам бизлар учун «йўқ вақтларидан» озгина вақт ажратган бўлар эдилар.

Ҳадисдан олинадиган фойдалар:

1.     Набий(с.а.в.)нинг болажон, меҳрибон ва камтарин зот бўлганлари;
2.     Таклиф қилинган жойга иложи бўлса, боришнинг лозимлиги;
3.     Фарзанд ва набираларнинг бошини силаш ва эркалаб қучоқлашнинг жоизлиги;
4.     Ёш болаларни хурсанд қилиш учун улар билан ўйнашнинг жоизлиги;
5.     Имом Ҳусайнни яхши кўрган кишини Аллоҳ таоло ҳам яхши кўриши;
6.     Имом Ҳусайн ва у кишининг авлодлари Пайғамбаримиз (с.а.в.)нинг наслидан экани.

 

Олимхон Исахон ўғли

Манбашунослик бўлим бошлиғи