МУҲАММАД ИБН ЖАЗАРИЙ (2-қисм)
Ибн Жазарий Амир Темурнинг вафотидан сўнг, 807/1405 йили Мовароуннаҳрни тарк этиб, Хуросоннинг Ҳирот шаҳрига сафар қилади. У ерда ҳам кўпчиликка ўн хил қироатдан дарс беради. Сўнг Яздинга қайтиб келганида, у ерлик аҳолининг ҳам бир гуруҳи у зот қўлида қироат илмини мукаммал ўрганади. Ҳофизу-л-муқрийи-л-фозил Шамсиддин ибн Муҳаммад Даббоғ Бағдодий шулар жумласидандир.
Кейин Исфаҳонга сафар қилади. У ерда ҳам аҳолининг кўпчилиги у зотдан сабоқ олади. 808/1406 йили Рамазон ойида Шероз шаҳрига боради. Шероз султони Бир Муҳаммад у зотни ўз диёрида олиб қолиш мақсадида унга қозилик вазифасини топширади. Шундай қилиб, у ерда ҳам бир оз муддат қолади. Бундан кўпчилик яхши фойдаланиб, у зотдан қироат илмини ўрганади.
Ҳаж ибодатини адо этиш ниятида Басра орқали йўлга чиқади. Икки довон ошиб, Унайза шаҳрига етгач, Бани Лом аъробийлари у зотни тутиб, бор нарсаларини тортиб олишади. Унайзага қайтиб, у ерда учта қироатга бағишлаб “Ад-дурра” (“Дур, марварид”) номли назмий асарини ёзади. Сўнг Аллоҳ таоло унга ҳаж ибодати амалини адо қилишни насиб этади. Ҳарамайн шарифайнда бир муддат истиқомат қилади. Шу муддат ичида ҳам кўпчилик у зотдан таълим олади. Қоҳира ва Яманга бир неча марта сафар қилади. Сафар давомида ўзи илм олиш билан бирга жуда кўп инсонларга қироат, ҳадис ва бошқа илмлардан таълим беради.
Ибн Жазарийнинг устозлари кўп бўлиб, энг машҳурлари қуйидагилардир: Шайх Аҳмад ибн Иброҳим Таҳҳон (1303-1381), Қози Аҳмад ибн Ҳусайн Ҳанафий (1292-1378), Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Соиғ (1305-1376), Абу Муҳаммад Абдулваҳҳоб ибн Саллор (1299-1380), Шайх Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Солиҳ (XIV аср), Ҳофиз Абулфидо ибн Касир (1302-1373), Шайхулислом Сирожиддин Булқийний (1324-1403) ва бошқалар.
Муҳаммад Жазарий замонасининг кўзга кўринган олимларидан таълим олиш билан бирга ўзи ҳам кўплаб шогирд етиштирган. Уларнинг энг машҳурлари қуйидагилар: ўғли аллома Абу Бакр Аҳмад ибн Муҳаммад, Шайх Маҳмуд ибн Ҳусайн ибн Сулаймон Шерозий, Шайх Абу Бакр ибн Мусбиҳ Ҳамавий, Шайх Абдуллоҳ ибн Қутб Байҳақий, Шайх Аҳмад ибн Маҳмуд ибн Аҳмад Хижозий, Шайх Хатиб Муъмин ибн Али Румий, Шайх Юсуф ибн Аҳмад Хабаший, Шайх Али ибн Иброҳим ибн Аҳмад Солиҳий ва бошқалар.
САМАРҚАНД АЛЛОМАЛАРИ. Шовосил ЗИЁДОВ, Қодирхон МАҲМУДОВ.“Имом Бухорий халқаро маркази”, 2017 йил.ИБХИТМ Матбуот хизмати