ҲАЖ КИТОБИ (3-қисм)

УМРА

Умра – суннати муаккададир.

Умранинг рукни тавоф қилишдир.

Умранинг вожиблари:

1. Сафо Марва тоғларида юриш.

2. Сочни олиш ёки қисқартириш.

Эҳром мийқотлари

Инсонлар эҳромсиз ўтиши мумкин бўлмаган мийқотлар беш жойдир.

Пайғамбаримиз (с.а.в.) ҳаж ёки умра қилмоқчи бўлган кишиларга бешта мийқотни белгилаб берганлар, ким ҳаж ёки умра қилмоқчи бўлса, улардан эҳромга кириши вожиб:

1. Зул ҳулайфа – Мадинаи Мунаввара ва ўша томондан келадиганлар мийқоти. Ҳозирги кунда Абйор деб номланади ва Маккаи Мукаррамадан 450 км узоқликда жойлашган.

2. Зоту ирқ – Ироқ аҳолиси ва ўша томондан келадиганлар мийқоти. Маккаи Мукаррамадан 100 км масофада жойлашган.

3. Ал-Жуҳфа – Миср, Африка мамлакатлари, Сурия, Мағриб аҳли ва ўша томондан келадиганлар мийқоти. Мадинаи Мунаввара яқинидаги Робиғ деган жойга тўғри келади. Ҳозирда кишилар Робиғдан эҳромга кирадилар. Бу Маккаи Мукаррамадан 186 км масофада жойлашган.

4. Қаран, у кичкина тоғ – Нажд ва ўша томондан келадиганлар мийқоти. Бугунги кунда “ас-сайлу-л-кабир” деб номланади. Маккаи Мукаррамадан 78 км масофада жойлашган.

5. Яламлам – Яман аҳли учун ва ўша томондан келадиганлар мийқоти. Ҳозирги кунда кишилар Саъдия деб номланадиган жойдан эҳромга кирадилар ва бу жой Маккаи Мукаррамадан 92 км узоқликда жойлашган. Ўша жойда онамиз Ҳалима Саъдиянинг қудуғи ҳам жойлашган.

Пайғамбаримиз алайҳиссалом юқоридагилар ҳақида марҳамат қилиб, айтадилар: “Улар (мийқотлар) ҳаж ёки умрани ирода қилган у ерликлар ҳамда улардан бошқалар учун мийқотдир”.

Эслатма!

•     Ҳаж ёки умрани ният қилган кишилар юқоридаги мийқотлардан эҳромга киришлари вожиб. Ким қасддан улардан эҳромсиз ўтиб кетса, ортга қайтиши ва эҳром боғлаши лозим бўлади. Акс ҳолда, Маккаи Мукаррамада бир бош қўйни сўйиб, у ердаги фақирларга тарқатади.

•     Мазҳаббошимиз Абу Ҳанифа: “Эҳромига риоя қила билса, ўз шаҳридан эҳром боғлагани афзалдир”, – деган. Бу фикрни улуғ саҳобалар Ҳазрати Али ва Ибн Масъуд ҳам қўллаб-қувватлашган.

Ҳар бир ҳожи мазкур мийқотлардан бирида эҳромга кириши шарт. Бинобарин, мийқотларнинг белгиланишига сабаб инсонларнинг эҳромга киришга кечикмасликларидир.

Эҳромга киришнинг энг афзал ўрни

Эҳромдалик пайтида ман этилган нарсалардан ўзини тута олишига комил ишонч ҳосил қилган киши ўз ватанидан эҳромга кириши афзал.

Ҳаж ёки умра қилиш мақсадида Макка шаҳрига киришни мақсад қилган мусулмонлар белгиланган жой (мийқот)лардан эҳромга киришни кечиктиришлари жоиз эмас.

Мазкур жойларда истиқомат қилувчилар ҳамда мийқот ичкарисидаги мусулмонларнинг эҳром боғлайдиган жойи Ҳилдир Ҳил деганда мийқотлар билан Ҳарам оралиғи тушунилади. У эса Ҳарам яқинида жойлашган бўлиб, уни “Макка аҳлининг мийқоти” ҳам дейишади.

Макка аҳлининг мийқоти

Макка аҳли ҳаж учун эҳромни Ҳарамда боғлайди. Умра учун эса Ҳилга кирганда боғлайди. Бу Маккадаги инсонга ҳам тааллуқли.

Эҳромга киришнинг мустаҳаблари

Эҳромга киришни ирода қилган киши мўйловини қисқа қилиши, тирноғини олиши ва фарж атрофида чиққан тукларни олиши, сўнг, ғусл ёки таҳорат қилиши лозим.

Бунда ғусл афзал. Кейин пастки ва устки иккита янги ёки тоза ва покиза ювилган оқ кийим кияди. Сўнг, хушбўй, мушк ва шунга ўхшаш нарсаси бўлса, суртади. Бундан кейин, икки ракаат намоз ўқиб, Аллоҳ таолодан енгилликни сўраб, дуо қилади: “Парвардигорим, мен ҳажни истайман, менга уни муяссар қил ва мендан уни қабул қил”, деб ният қилган ҳолда овозини кўтариб, “лаббайка” айтади.

Ҳаж турли вақтларда ва аниқ жойларда адо этиладиган ибодат бўлиб, одатда машаққатдан холи бўлиш учун енгиллик сўралади. Аммо талбия айтиш барчага маълум “Лаббайка Аллоҳумма, лаббайк. Лаббайка ла шарийка лака лаббайк. Инна-л-ҳамда ва-н-неъмата лака ва-л-мулк. Ла шарийка лак” демакдир.