ҲАЖ КИТОБИ (2-қисм)
Ҳаж қилишга қодир бўлмаган кишининг ҳажи
Агар унга бировлар томонидан сарф қилинса ҳам, вожиб бўлмайди. Агар камбағал ҳаж қилса, фарз ўрнида тушади. Чунки, ҳаж қилиш аҳли томонидан топилди, шунинг учун, у ҳаж ўрнида ўтади.
Аёл ҳаж қилишининг шарти
Аёл ҳажга маҳрами ёки эри билан бориши шарт. Агар аёл билан Макка ўртасидаги масофа уч кунлик йўл бўлса, шу иккаласидан ўзга киши билан ҳаж қилиши мумкин эмас.
Аммо ушбу ўринда шуни айтиш жоизки, кейинги уламоларимиз: “Аёл киши ишончли аёллар ҳамроҳлигида ҳаж амалини маҳрамсиз бажариш учун чиқса ва ушбу ҳамроҳлик хавфсизлигини таъминласа, у аёлнинг ҳажга бориши жоиз”, деб фатво беришган.
Шунингдек, аёл киши билан Макка ўртасида уч кунлик йўлдан кам масофа бўлса, у маҳрамсиз сафар қилиб ҳаж қилиши мумкин.
Аёл амалга оширадиган ҳажнинг йўл харажатлари ва маҳрамнинг нафақаси ўша аёл ҳисобидан бўлади. Аммо маҳрам қул зиммий бўлиб, унга хўжайини томонидан рухсат берилган бўлса, у бу ҳолатда озод мусулмон каби ҳисобланади.
Ёш бола ва ақли паст жинни маҳрам эътиборга олинмайди, чунки улар ҳимоя қилишга қодир эмас. Эр аёлига маҳрам билан бўлса-да, нафл ёки назр ҳажига рухсат бермасликка ҳақли. Аммо аёлини фарз ҳажидан қайтаришга умуман ҳақи йўқ.
Ҳажнинг вақти
Ҳажнинг вақти шаввол, зулқаъда ойлари ва зулҳижжа ойининг дастлабки ўн кунидир.
Шаввол ойидан олдин эҳромга кириш макруҳ.
Ҳажнинг шартлари, арконлари, вожиботлари ва суннатлари
Ҳажнинг битта шарти бор: У ҳам бўлса, эҳромга кириш.
Ҳажнинг иккита асосий рукни бор: Бир лаҳза бўлса ҳам, Арафотда туриш, зиёрат тавофини адо этиш. Аммо бошқа мазҳаб уламолари бу иккаласига эҳромни қўшиб, учта ҳам дейишган. Чунки шарт ва вожиб бир хил мақомга эга.
Ҳажнинг вожиблари: Муздалифада туриш, Сафо ва Марвада саъй қилиш, шайтонга тош отиш, сочни олиш ёки қисқартириш, видо тавофи ва тавофдан сўнг икки ракаат намоз ўқиш.
Ҳажнинг суннатлари: Маккага келгандан тавоф қилиш, рамл қилиш, Сафо Марвада югуриш ва мино кунлари Минода тунаш.
Абу Бакр Розий. ТУҲФАТУ-Л-МУЛУК китобидан. -Б. 183ИБХИТМ Матбуот хизмати