Қариндошлик алоқасини узган киши жаннатга кирмайди

 عَنْ جُبَيْرِ بْنِ مُطْعِمٍ أَخْبَرَهُ أَنَّهُ سَمِعَ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ لَا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ قَاطِعٌ[1]

Жубайр ибн Мутъим розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг “Қариндошлик алоқаларини узган (киши) жаннатга кирмайди” – деганларини эшитган экан.

Жубайр ибн Мутъим – саҳоба. Тўлиқ исми – Жубайр ибн Мутъим ибн Адий ибн Навфал ибн Абдуманноф ибн Қусай Қурайший. Макка фатҳидан сўнг ислом динини қабул қилган. Маккаи мукаррама фатҳ қилинганда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам саҳобаларига: “Маккада тўрт киши борки, мен уларни ширкдан холи бўлишини ва Исломга киришини хоҳлайман”, – дедилар.

Шунда у зотга: “Улар ким, эй Аллоҳнинг Расули”, – дейишди. У киши: “Аттоб ибн Усайд, Жубайр ибн Мутъим, Ҳаким ибн Ҳизом ва Суҳайл ибн Амр”, – дедилар. Аллоҳ таолонинг фазли билан буларнинг барчалари Макка фатҳидан сўнг исломни қабул қилишган.

Ҳадиснинг умумий маъноси:

 “قاطع” “қотиъ” – “кесувчи”, “узувчи” маъносини, “رحم”  “раҳм” – “бачадон” (қариндош) маъноларини англатади. “قَاطِعُ الرَحمِ” – “қариндошлик риштасини узувчи” маъносини билдиради.

Ушбу ҳадис орқали Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам биз умматларни қариндошлик алоқаларини мустаҳкам боғлашга буюрмоқдалар. Қатъий қилиб қариндошдан узилган Аллоҳ таолонинг раҳматидан ҳам жаннатидан ҳам маҳрум бўлиши таъкидламоқдалар. Маълум бўладики, қариндошлик риштасини узиш бандани жаннатга кирмай қолишига сабаб бўладиган катта гуноҳлардан ҳисобланар экан. Улуғларимизнинг айтишларича, қариндошлар бирор сабабга кўра аразлашиб қолса-ю улар бир-бири билан учрашганда ҳеч бўлмаганда салом-алик қилишлари қариндошлик алоқаларини боғланишининг паст даражаси ҳисобланар, борди-ю улар учрашганда салом-аликни ҳам йиғиштириб қўйишса қариндошлик алоқасини узилиши бўлар экан. Дарҳақиқат, қариндошлар бир бирлари билан чиройли муомала қилиши, имкон топса, уларга моддий ва маънавий ёрдам кўрсатиши қариндошликнинг олий намунаси ҳисобланар экан. Шу боисдан ҳам шариатимизда ўзига тўқ, бой киши ночор қолган яқин қариндошларига ёрдам кўрсатиши вожиб амаллардан ҳисобланади.

Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади: “Қариндошга ҳаққини бер! Мискинга ва кўчада қолганга ҳам...”[2]. Яъни Аллоҳ таоло бу оятда мўмин бандаларига қўлига қараган (ота-она ва фарзанд)ларни моддий ва маънавий (таълим-тарбия) жиҳатдан таъминлаш ҳамда бева-бечора, йўлда қолган (маблағи тугаб ўзга юртларда қолиб кетган мусофирлар)га закот, ушр каби садақаларни беришни буюрмоқда. Имкони бўла туриб, ота-оналарини ва яқин қариндошларини қаровсиз қолдирган кишилар бу каби оят ва ҳадислардан панд насиҳат олишилари лозим.

Ҳадисдан олинадиган фойдалар:

1. Қариндошлик ришталарини маҳкам тутиш;
2. Қариндошлик риштасини узиш жаннатдан тўсилишга сабаб бўлиши.