Видеолавҳалар
Харита
Марказимиз китоблари
Фотогаллерия
Меҳмонлар

Mehmonlar

Яндекс.Метрика

ЛОМИШИЙ САМАРҚАНДИЙ(1050-1128)

Created on 26 March 2018 Hits: 2790

Ҳусайн ибн Али ибн Абулқосим, Абулали Ломиший Самарқандий номи билан танилган муҳаддис ва ҳанафий фақиҳи бўлган. Ибн Касир (1302-1373) “Ал-бидоя ва-н-ниҳоя” асарида “Ал-Ломитиний” деб келтирган. Аллома 441/1050 йил Фарғонанинг Ломиш қишлоғида таваллуд топган. Ўша даврда, илм борасида унга тенг келадиган киши бўлмаган. У киши камтарин одам бўлиб, “амри маъруф ва наҳй мункар” қилиш (“яхшиликка буюриб, ёмонликдан қайтариш”)да салафи солиҳларнинг йўлини тутган.

Умрининг кўп қисмини Самарқандда илм зиёсида ўтказган. У киши устозлари бўлмиш Қози Муҳаммад ибн Ҳасан ибн Мансур Насафий, Ҳофиз Абдурраҳмон ибн Абдурраҳим Қассор, Абулали Ҳусайн ибн Абдулмалик Насафийлардан таҳсил олган[1].

Алломанинг ёзган асарлари ҳақида манбаларда маълумотлар келтирилмаган. Олимни 515/1121 йил Мовароуннаҳр ҳукмдори Бағдодга халифа саройига хизмат билан жўнатади. Олим Бағдодга халифанинг ҳузурига боради. 522/1128 йил ўз ишларини тугатганидан кейин, у кишига қайтиб кетишидан олдин ҳаж қилиб кетишини таклиф этилганида, у ўзига топширилган ишни бажаришни истаб ҳаж қилмасдан Самарқандга қайтиб келган[2]. Самъонийнинг айтишича, Самарқанд подшоси Муҳаммад ибн Сулаймон уни Марвга элчи қилиб юборади[3].

Абу Саъид Абдулкарим Самъоний олим тўғрисида бундай дейди: “Абу Бакр Зоҳид Самарқандийнинг бундай деганини эшитганман: “Имом Ломиший билан бир боғда кечани ўтказдим. У киши ярим тунда боғдан чиқиб бир томонга кета бошлади. Мен ҳам унинг ортидан эргашиб кетавердим. Кейин катта, чуқур бир дарёга етди ва кийимларини ечди. Сўнг мато ўраб сувга тушиб, шўнғиб кетди. Сувдан бошини чиқармас-дан анча вақт қолиб кетди. Мен чўкиб кетди деб ўйлаб: “Эй мусулмонлар, шайх чўкиб кетди”, – деб қичқира бошладим. Озгина вақтдан кейин у киши бошини сувдан чақариб: “Эй ўғлим чўкканим йўқ”, деди. Мен “Эй хожам, мен сизни чўкиб кетди деб ўйлабман”, – дедим. У киши: “Чўкмадим, лекин мана шу ерда Аллоҳга сажда қилишни хоҳладим, бу ерда ҳеч ким сажда қилмаган бўлса керак”, – деди[4]. Бундан кўриниб турибдики, аллома етук даражали, бошқаларга ибратли киши бўлганидан далолат қилади. Ломиший Самарқандий Бағдоддан қайтиб келган (522/1128) йилининг Рамазон ойи (сентябр)да саксон бир ёшида вафот этган[5]. 

САМАРҚАНД АЛЛОМАЛАРИ.  Шовосил ЗИЁДОВ, Қодирхон МАҲМУДОВ.
“Имом Бухорий халқаро маркази”, 2017 йил. -Б114


[1] Шамсуддин Заҳабий. Тариху-л-ислом ва вафоёту-л-машоҳир ва-л-аълом. Ж. 36. – Байрут: Дору-л-китоби-л-арабий, 1987. – Б. 72; Ибн Касир. Ал-бидоя ва-н-ниҳоя. Ж. 12. – Байрут: Дор иҳёу-т-туроси-л-арабий, 1988. – Б. 246.

[2] Абдулқодир ибн Абулвафо Қураший. Жавоҳиру-л-музийя фи табақо-ти-л-ҳанафийя. – Карачи: Мир Муҳаммад кутубхона, 2009. – Б. 215.

[3] Шамсуддин Заҳабий. Тариху-л-ислом ва вафоёту-л-машоҳир ва-л-аълом. Ж. 36. – Байрут: Дору-л-китоби-л-арабий, 1987. – Б. 72. // Заҳабий. Тазкирату-л-ҳуффоз. Ж. 4. – Байрут: Дору-л-кутуби-л-илмия, 1998. – Б. 47.

[4] Абдулқодир ибн Абулвафо Қураший. Жавоҳиру-л-музийя фи табақоти-л-ҳанафийя. – Карачи: Мир Муҳаммад кутубхона, 2009. – Б. 215.

[5] Ибн Касир. Ал-бидоя ва-н-ниҳоя. Ж. 12. – Байрут: Дор иҳёу-т-туроси-л-арабий, 1988. – Б. 246. // Заҳабий. Тазкирату-л-ҳуффоз. Ж. 4. – Байрут: Дору-л-китоби-л-илмия, 1998. – Б. 47.

Add comment


Security code
Refresh

ХАЛҚАРО АЛОҚАЛАР
Кўп ўқилган
Имом Бухорий сабоқлари журнали
Янгиликлар
  • 1
  • 2
  • 3
ИБХИТМ ВА АҚШ ТИНЧЛИК ИНСТИТУТИ ҲАМКОРЛИГИДА СЕМИНАР-ТРЕНИНГ ЎТКАЗИЛДИ

ИБХИТМ ВА АҚШ ТИНЧЛИК ИНСТИТУТИ ҲАМКОРЛИ…

26-07-2018 Hits:6628

26 июль куни АҚШ Тинчлик институтининг Марказий Осиё ва Афғонистон дастурлари бўйича директори Скот Ворден, АҚШ тинчлик институтининг катта илмий... Batafsil...

Самарқанд гавҳари

Самарқанд гавҳари

26-07-2018 Hits:6577

Давлатимиз раҳбари 2016 йил 18 октябрда Ислом ҳамкорлик ташкилоти Ташқи ишлар вазирлари кенгаши 43-сессиясининг очилиш маросимида Самарқанддаги Имом Бухорий ёдгорлик... Batafsil...

ИБХИТМ ва СамДУ ҳамкорлигида халқаро семинар‑тренинг бўлиб ўтди

ИБХИТМ ва СамДУ ҳамкорлигида халқаро сем…

25-07-2018 Hits:6593

2018 йил 24 июль куни Самарқанд давлат университетида ИБХИТМ ҳамкорлигида АҚШ Глобал илмий нашрлар директори Парвиз Моривидж ва Нью‑Йорк Бингемтон... Batafsil...

Имом Бухорийга муносиб авлод бўлайлик

Имом Бухорийга муносиб авлод бўлайлик

23-07-2018 Hits:6820

20 июль куни Ўзбекистон Республикаси Вазирлар маҳкамаси ҳузуридаги Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказининг мажлислар залида “Имом Бухорийга муносиб авлод бўлайлик”... Batafsil...

Ҳиндистон Ислом Маданияти маркази раҳбари Имом Бухорий халқаро илмий тадқиқот марказига ташриф буюрди.

Ҳиндистон Ислом Маданияти маркази раҳбар…

16-07-2018 Hits:6378

15 июлъ куни Ҳиндистон Ислом Маданияти маркази раҳбари Cиражуддин Қуреший Имом Бухорий мажмуасига ташриф буюрди. Меҳмонни Имом Бухорий халқаро илмий‑тадқиқот... Batafsil...

Илмий ишланмаларни қўллаб-қувватлаш учун 100 миллион доллар грант ажратилади

Илмий ишланмаларни қўллаб-қувватлаш учун…

20-07-2018 Hits:6779

Президент Шавкат Мирзиёев Ядро физикаси институтида   Фанлар академияси ва илмий-тадқиқот институтлари вакиллари, академиклар, олимлар, ёш тадқиқотчилар билан мулоқот қилди.  Мамлакатимизда... Batafsil...

Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази билан Саудиядаги “Сунна ва турос ан-набавий маркази” ўртасида илмий-тадқиқот ва қўлёзмаларни ўрганиш бўйича ҳамкорлик ишлари йўлга қўйилди

Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марк…

06-07-2018 Hits:5456

Жорий йилнинг 1–5 июлъ кунларида Малайзия Республикасида бўлиб ўтган “Қўлёзмалар ва тарихий ҳужжатларга бағишланган иккинчи халқаро конференция” ва “Қўлёзмаларни ўрганиш усуллари”... Batafsil...

МАЛАЙЗИЯ ИСЛОМ ИЛМЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ (USIM) ВА ИБХИТМ ЎРТАСИДА ХАЛҚАРО АЛОҚАЛАРНИ ЎРНАТИШ БЎЙИЧА КЕЛИШУВ БИТИМИ ИМЗОЛАНДИ

МАЛАЙЗИЯ ИСЛОМ ИЛМЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ (USI…

04-07-2018 Hits:5510

2018 йил 3-июль куни Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази вакиллари ва Малайзия ислом илмлари университети ректори профессор, Датоъ Муса Аҳмад... Batafsil...

МАРКАЗ ИЛМИЙ ХОДИМЛАРИ ХАЛҚАРО ҚЎЛЁЗМАЛАРНИ ЎРГАНИШ ЎҚУВЛАРИДА

МАРКАЗ ИЛМИЙ ХОДИМЛАРИ ХАЛҚАРО ҚЎЛЁЗМАЛА…

27-06-2018 Hits:4404

  Олдин хабар берганимиздек, Марказ илмий ходимларидан 3 нафари – О.Муҳаммадиев (Илмий котиб), Т.Эвадуллаев (Диний-маърифий тадбирлар бўлими бошлиғи) ва Й.Исаев. (Қўлёзмалар... Batafsil...