НАМОЗНИНГ АРКОНЛАРИ(4-қисм)

(3-қисм)Имомликка энг афзал бўлган шахс

Одамлар орасида имомликка энг лойиғи суннатни, яъни дин, намоз аҳкомларини яхши билувчи фақиҳ, шунингдек, Қуръонни кўпроқ биладиган қори, тақводор, ёши улуғ, хулқ жиҳатидан энг яхшиси, насаб жиҳатидан энг шарафроғи, ҳусн жиҳатидан энг чиройлисидир.

Имомнинг турар жойи

Имомга эргашувчи бир киши бўлса, имомнинг ўнг томонида туради. Агар икки киши бўлса, улар имом орқасида ёнма-ён туради.

 Имомдан олдинга ўтиб кетиш

Имомга иқтидо қилиб турган вақтида имомдан олдин ўтиб кетган кишининг иқтидоси дуруст бўлмайди. Чунки эргашувчи эргашилгандан ўтиб кетмайди. Шу сабаб, иқтидо қилгандан сўнг имомдан ўтиб кетган инсоннинг намози фосид бўлади. Бинобарин, у бу билан шариат буюрган амални тарк этган ҳисобланади.

Намозда  иқтидо қилиш жоиз бўлмаган шахслар

Эркакнинг аёл ва болага иқтидо қилиши мутлақ жоиз эмас. Аммо бола болага иқтидо қилиши мумкин. Бунда нафл ҳам, фарз ҳам, таровиҳ намозлари ҳам бир хил. Шунингдек, фарз намоз ўқийдиган киши нафл ўқийдиган кишига иқтидо қилиши мумкин эмас. Бинобарин, бир фарзни ўқимоқчи бўлган киши бошқа фарзни ўқиётган кишига иқтидо қилмайди. Мисол учун, аср ўқимоқчи бўлган киши пешин ўқиётганга иқтидо қилиши жоиз эмас.

Сафларнинг тузилиши

Намозда саф олганда аввал эркаклар, уларнинг ортида болалар, улардан сўнг хунасалар  ва улардан кейин аёллар сафга турадилар. Мазкур ҳукм Пайғамбаримиз (с.а.в.): “Менинг ортимда ақл эгалари ва балоғатга етганлар турсинлар”, деган ҳадисларига кўрадир. Аммо аёллар энг охири туришининг сабаби агар улар эркаклар билан ёнма-ён туриб қолсалар, эркакларнинг намозини бузадилар. Агар аёл киши эркак киши билан бир сафда туриб қолса ва улар бир намозда бўлсалар, имом аёлнинг иқтидосини ният қилса, эркакнинг намози бузилади. Аммо имом аёлнинг иқтидосини ният қилмаса, эркакнинг намозига зарар қилмайди, лекин аёлнинг намози жоиз бўлмайди.

Аёлларнинг жамоат намозларига ҳозир бўлишлари

Ёш, гўзал аёллар, шу жумладан, ёш қизларга жамоат намозларига ҳозир бўлиш мутлақ макруҳ. Чунки бунда фитна бўлиш хавфи бор. Аммо қари аёлларнинг ҳайит, жума, бомдод шом ва хуфтон намозларига чиқишларининг зарари йўқ.

Қавм намозини қайтадан ўқиши

Кимки бир имомга иқтидо қилса, сўнг ушбу имомнинг таҳорати кетганини билиб қолса, қавм намозини қайтадан тўлиқ ўқийди. Бу Расулуллоҳ (с.а.в.)нинг: “Кимки бир жамоатга имомлик қилса, сўнг таҳоратсизлиги ёки жунублиги зоҳир бўлса, ўзи ҳам, жамоат ҳам намозини қайта ўқийди”, деган ҳадисларига мувофиқдир.

Имомнинг ҳолати шубҳа туғдирса

Имом билан қавмнинг ўртасида (девор ва шу каби) тўсувчи бўлиб, имомнинг ҳолати эргашувчиларга шубҳа туғдирса, намоз дуруст бўлмайди.